
Swot analizi incelenen kuruluşun, projenin, sürecin, tekniğin veya kişinin güçlü ve zayıf yönlerini belirler. İç ve dış çevreden kaynaklanan fırsat ve tehditlerin de tespiti için swot analizinden yararlanılır. Bu analiz sayesinde, yapılacak işin hedeflerini belirler ve amaca yönelik olumlu olumsuz durumları tanımlayabiliriz. Swot analizi, stratejik bir yöntemdir. Yalnızca stratejik planlama alanında değil aynı zamanda politika geliştirme ve problem çözümünde de kullanılır.
Swot analizi karar verme aşamasını yönetme sürecidir. Swot analizi ile işletmenin, güçlü ve ya zayıf yönlerini analiz edebilir, fırsatlarını, tehditlerini belirler ve buna yönelik çeşitli önlemler alabiliriz. Genel anlamıyla swot analizi, kurum veya kuruluşların çevresi ile etkileşimi halinde sistematik bir şekilde incelendiği bir yöntemdir. Avantajlı ve dezavantajlı tüm noktaların detaylı bir şekilde incelenip kararın analize göre alınmasıdır.
Bir stratejik planlama tekniği olan Swot analizi ilk olarak 1960’lı yıllarda Harvard Üniversitesi profesörleri tarafından geliştirilmiştir. Ardından Stanford Üniversitesi tarafınca yapılan araştırmalar sonucunda tam olarak şekillenmiştir. Kelime anlamı ile Swot analizi, strengths (güçlü yönler), weakness (zayıf yönler), opportunities (fırsatlar), threats (tehditler) kelimelerinin baş harflerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur.
İnsanların ve kurumların güçlü ve zayıf yönleri vardır. Bu yönleri tespit ederek olumlu veya olumsuz yanları belirleyerek sağlıklı kararlar almak başarıya giden yolun temelidir. Swot analizi, geleceğe yönelik stratejiler geliştirmeyi sağlar. Analizin sonuçlarını kapsamlı bir şekilde belirtmek gerekir. Swot analizi sonucunda işletmeler ileriye yönelik olarak çeşitli kazanımlar elde edebilir. Örneğin, zayıf yönlerinin farkına vararak onları güçlü yönlere dönüştürecek stratejiler belirlemek.
Swot analizi uygulanacak kişi ya da kurum detaylı ve tarafsız bir şekilde incelenmelidir. Analizi, ana başlıklar halinde oluşturan tüm unsurlar kendi içerisinde alt başlıklara ayrılarak en ince detayına kadar değerlendirilmelidir. Analiz yapılırken doğru sıralama çok önemlidir. Güçlü ve zayıf yönleriniz nedir? Sorusuna tarafsız bir cevap vermeniz ileride karşılaşılacak fırsat ve tehditleri daha net görebilmemize olanak sağlayacaktır.
Swot analizinin kullanımı kişiye göre değişebilir. Swot analizini uygularken hangi kutucuktan başladığımızın bir önemi yoktur. Genelde güçlü yönler kutucuğundan başlanılır. Bunun sebebi ise insanların güçlü yönlerini söylemeleri daha kolay olduğu içindir. Psikolojik olarak pozitif açıdan bakmak bizi motive edeceği için, bu yaklaşım tercih edilir. Swot analizi yaparken bir takım sorular sormak işinizi kolaylaştırır. Bu sayede avantaj ve dezavantajlarını belirleyebilirsiniz.
Güçlü yönlerimizi belirlerken kendimizi övmekten kaçınmalı bunun yerine tarafsız bir yaklaşım sergilemeliyiz. Rakiplerimizden üstün olduğumuz durumları güçlü yönlerimize dahil edebiliriz.
Zayıf yönlerimizi belirlerken dürüst olmaya özen göstermeliyiz. Zayıflıklarımızı belirleyip bunları kabul ettiğimiz zaman bu zayıflıkları güçlü yöne çevirmek kolaylaşacaktır.
Fırsatlarımızı da güçlü yönlerimiz gibi görebiliriz fakat fırsatlarımızın bizim dışımızda gelişen ve gelip geçici durumlar olabileceğini göz önünde bulundurmalıyız.
Güçlü ve zayıf yönler iç çevre faktörlerine bağlıyken fırsatlar ve tehditler genellikle dış çevre faktörleri ile ilişkilidir.
Swot analizi, kurumsal amaç ve hedeflerin gerçekleştirilebilmesi için uygulanması gereken stratejinin belirlenmesinde ve mevcut amaçların, hedeflerin, politikaların ve stratejilerin kurumsal amaç ve hedeflere uygun olup olmadığının değerlendirilmesinde, üst yönetim ekibine yardımcı olmaktadır. Her örgütün uygulamak zorunda olduğu ve belli periyotlar ile güncellenmesi gereken bir stratejik yönetim aracıdır.
Swot analizi, her şirketin yapması gereken bir ihtiyaç unsuru haline gelmiştir. İşletmenin hedef ve amaçlarını gerçekleştirebilmesi adına iyi bir Swot analizi yapması gerekir. Böylelikle ürünün veya hizmetin başarılı olabilmesi için artı ve eksilerimizi ele almış oluruz. Rakiplerimiz ile aramızdaki farkı somut bir şekilde belirler ve daha sonrasında ne yapmamız gerektiğine karar veririz. Swot analizini bir şirketin pazarlamasına yönelik olarak açıklayıcı bir örnekle inceleyelim;
1) Şirketin güçlü yönlerini ele alalım. Pazarlama departmanındaki personelin deneyimli ve ikna edici bir iletişim yeteneğine sahip olması şirket için güçlü bir yön oluşturmaktadır.
2) Analizin ikinci aşamasında şirketin zayıf yönlerini belirlemek adına bir çalışma yapılır. Gelişen teknolojiyi takip etmemek, modası geçmiş yöntemler kullanmak, yeni gelişmelere ayak uydurmak vb. durumlar şirketin zayıf yönlerini göstermektedir.
3) Şirketin güçlü ve zayıf yönlerini analiz ettikten sonra, sırada fırsatların belirlenme aşaması vardır. Şirketin içinde bulunduğu pazarı ve rakip şirketlerin sunduğu pazarlama stratejilerini takip etmesi ve güncel olana hakim olması şirkete büyük fırsat sağlayacaktır.
4) Swot analizinde ki son aşama tehditlerin belirlenmesidir. Şirketin satış hacminin yetersiz olması ve bunun sonucunda meydana gelen finansal yetersizlik durumu şirketin büyümesi açısından büyük bir tehdit oluşturmaktadır.