
Limited şirketler, herhangi bir ticaret unvanı altında kurulan ve faaliyet gösteren firmalara verilen isimdir. Bu firmalar, bir ya da kimi zaman birden fazla gerçek ya da tüzel kişilerce kurulabilir. Limited şirketlerin esas sermayeleri bellidir. Bu da ayırt edici yanlarından biridir Limited şirket kuruluş ve faaliyetlerinde tüm noktaların tanımlı olması gerekir.
Limited şirketin kuruluşu açısından ilgili kanun maddelerini bilmek faydalı olacaktır. Limited firmaların özellikleri, tanımları ve koşulları 6102 sayılır Türk Ticaret Kanunu ile belirlenmiştir. Bunun yanı sıra bu şirketlere ait niteliklere ilgili kanunun 573’üncü maddesinde detaylı olarak yer verilmiştir. Bu kanuna ve maddeye göre limited şirketler, her türlü amaç ve konu için kurulabilmektedir.
Limited şirketin kuruluşunda süreç, ortakların taahhüt ettikleri esas sermaye payını ödemekle başlar. Sermayenin beyanı ve ardından gerekli başvuruların yapılmasıyla birlikte, limited şirket kurma yönünde ilk adım atılmış olur.
Limited firmaların faaliyete geçmesi bazı aşamaları tamamlamış olmaları gerekir. Muhasebeci ile anlaşılması, şirketin kuruluş aşamasında gerekli evrakların toplanması, ana bir sözleşme hazırlanması, vergi ve banka süreçleri bu aşamalardan bazılarıdır. Bunların yanı sıra ticaret sicil kaydı alınmış, vekâlet ve beyannamede bulunuşmuş, vergi dairesine bildirim yapılarak, ticaret odası kaydı yapılmış olmalıdır.
Kuruluş aşamalarının tamamlanmasının ardından şirket faaliyetlerini başlamakta serbesttir. Yukarıda sayılan mecburi adımların yanı sıra eğer ofis, depo, mağaza gibi fiziksel mekânlarda faaliyet gösterecekseniz, ilgili belediyeden de izin alınması gerekir.
Şirketlerin kurulması ve faaliyete geçmesiyle ilgili olarak Ticaret Bakanlığı yetkilidir. Ticaret Bakanlığı’nca yayınlanan rehberde, limited şirket kurma şartlarına da ayrıntılı olarak yer verilmiştir. Bu rehbere göre şirket kuruluşu için minimum 10 bin TL sermaye gerekir. Bu sermaye, şirketin tescil edilmesinin ardından 24 ay içerisinde ödenebilir. Buna karşın limited şirket kurmak isteyenler başlangıç aşamasında sermaye miktarını taahhüt etmelidir.
Limited firmaların özellikleri arasında belirleyici faktörlerden biri de ortak sayısıdır. Bu firmalarda ortak sayısı bir ila 50 arasında değişiklik gösterebilir. 50 kişiden fazla ortağa sahip olan firmalar limited statüsü alamazlar. Limited şirketlerde edinilen borçlar firmaya aittir ve ortaklar borçlardan sorumlu tutulmazlar. Kamu borçlarının tahsilatı, firmanın sermayesi üzerinden gerçekleşmektedir. Şirketin yeterince sermayesi olmaması durumunda ise ortaklar hisselerine orantılı olarak borçlu kabul edilir.
Limited şirket kurmanın bazı şartları vardır. Öncelikle, şirketin faaliyetlerinin başlayabilmesi adına bazı belgeleri toplamanız gerekir. Kuruluş sürecinde herhangi bir aksama yaşamamak adına, bu belgelerin eksiksiz ve doğru biçimde teslim edilmesi elzemdir.
Limited şirket kurmak için toplamanız ve teslim etmeniz gereken evrakları şu şekildedir;
Bu evrakların tamamı toplandıktan sonra, toplam sermayenin yüzde 0,04’ünün Rekabet Kurumu Payı olarak banka hesaplarına yatırılması gerekir. Bu beyanların tamamı Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne beyan edilmelidir. Sicil kaydının yapılmasının ardından limited şirket kuruluşu tamamlanarak, faaliyetlere başlanabilir.
Limited şirketlerde özellikle merak edilen sorulardan biri ise yönetim yetkisinin kime ait olduğudur. Bu sorunun cevabından bahsederken, bu tip firmalardaki özel karar alma mekanizmalarına da değinmek gerekir. Şirketin işleri; genel kurul ve müdürler tarafından belirlenmektedir. Firmaya ilişkin genel kararların alınmasında; yöneticiler ve müdürler sorumludur.
Genel kurul, şirketin ortağı olanlar tarafından oluşan bir yönetim birimidir. Firmanın faaliyetlerine ilişkin önemli kararlar, genel kurul tarafından alınır. Kuruldan karar çıkması halinde ortaklardan biri müdür olarak tayin edilebilir. Bunun yanı sıra bu birim, hesap döneminin sona ermesiyle birlikte üç ay içinde olağan toplantı yapmakla sorumludur.
Müdürler, bu şirketlerde zorunlu organlar arasında yer almaktadır. Şirketin işleyişine dair tüm kararlar müdürlerin yetkisi alanındadır. Özetle ifade etmek gerekirse, limited şirketlerin yönetimi müdürler tarafından yapılar.
Ortaklar, aralarından birini müdür seçebileceği gibi üçüncü bir şahsı da müdür olarak atayabilir. Müdürler; genel kurulu olağan ve olağanüstü toplantıya çağırma yetkisine de sahiptir. Bu unvana sahip olan kişilerin Türkiye’de yerleşik olmalarının yanı sıra Türk vatandaşı olması gerekir.
Limited şirketlerde 50’nin üzerinde ortak yer alamamaktadır. Buna karşın bir ortakla şirket kurulmasına müsaade edilmektedir. Ortaklar şirket borçlarından sorumlu tutulmamakla birlikte bildirmiş oldukları esas sermaye hakları ödemeleri gerekir. Bununla birlikte taahhüt edilen ana sözleşmede yer alan ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerinin de ödenmesi gerekir. Bu şirketlerin zorunlu organları, yukarıda da bahsettiğimiz gibi iki bölümden oluşur. Bunlar müdürler yani yönetim ve temsil organı olan genel kuruldur. Genel kurul karar organını da temsil eder.
Limited şirket kurmayı cazip hale getiren bir takım avantajlar vardır. Bu avantajlardan bazıları şu şekildedir;
Limited şirketler, kendilerine özgü bir yönetim şemasına sahiplerdir. Bu şemada, alınan kararların yasal açıdan mevzuatlara uygun olabilmesi için kurul düzenlemesi ve yönetim mekanizmalarının ayrı ayrı çalışması gereklidir. Bu tip firmalarda müdürler ve yöneticiler; iki ayrı karar mekanizmasını ifade eder.
Şirket kuruluş aşamasında yönetim yetkilerine karar vermiş olmak, bu açıdan size fayda sağlayacaktır. Bu sayede şirket sözleşmesi çok daha rahat biçimde ortaya çıkacak ve yasal mevzuatlara uygunluk daha kolay sağlanacaktır.
Limited Şirket kuruluş aşamasına geçmeden önce sermaye planının yapılmış olması da fayda sağlayacaktır. Kuruluş sürecinde, harcama yapılacak olan tüm kalemlerin belirlenmesi gerekir. İyi bir plan, bütçenizi daha verimli biçimde yönetmenizi sağlar. Şirket kuruluşu sırasında ihtiyacınız olan sermayeyi banka kredisi ya da KOSGEB gibi hibe programlarıyla karşılamak mümkündür.
Pazar araştırmasının yapılmadan faaliyete başlanması, en sık yapılan hatalardan biridir. Firmanızın başarılı olabilmesi için piyasa ihtiyaçlarınıza hitap etmeniz gerektiğini unutmamalısınız. Faaliyet göstermek istediğiniz pazarın koşullarını ve hedef kitlenizi önceden belirlemeniz bu açıdan size birçok fayda sağlar.
Vergi dönemleri de faaliyetlerinizin aksamaması açısından dikkat edilmesi gereken süreçlerdir. Beyanname dönemini kaçırmanız halinde vergi cezası gibi yaptırımlarla karşılaşabilirsiniz. Firmanızın faaliyetlere başladıktan sonra vergi ve beyan dönemlerini takip etmeniz ve bu işlemler için bir mali müşavirle çalışmanız gerekir. Bu sayede cezayla karşı karşıya kalma gibi olumsuz durumlardan kaçınabilirsiniz.
Limited şirketler ve anonim şirketler arasındaki en büyük fark ortak sayısından kaynaklanır. Anonim şirketlerde ortak sayısına dair bir üst sınır yoktur. Ortak sayısı 250’yi geçtiğinde firma halka arz edilebilir. Limited şirketler ise hiçbir şekilde halka arz edilemezler.
Anonim şirketler açısından çeşitli iş kollarında faaliyet gösterme zorunluluğu vardır. Yatırım ortaklıkları, sigorta, aracı kurumlar, bankalar ve finansal kiralama şirketi faaliyetleri bu şekilde devam ettirir. Limited şirketlerin ise bu branşlarda çalışması söz konusu değildir.
Asgari sermaye oranı açısından da bazı farklılıklar bulunmaktadır. Anonim şirketlerde sermaye oranı minimum 50 bin TL kayıtlı sermaye sisteminde 100 bin TL sermaye bulundurması gerekir. Limited şirketler anonim şirketlere oranla bu açıdan oldukça avantajlıdır. Limited şirketlerde 10 bin TL sermaye beyanı kuruluş açısından yeterlidir.
Yönetim hiyerarşisi anonim ve limited firmalar açısından önemli bir diğer farktır. Anonim şirketlerde ortaklar aynı zamanda yönetici statüsündedir. Limited şirketlerde ise yönetim müdürler tarafından sağlanır.
Limited şirketler maliyet ve yönetim açısından oldukça avantajlıdır. Bu şirket tipinde daha küçük sermayeler gerekirken, yönetim yapısı da oldukça basittir. Aynı zamanda defter tasdiki, sicil kaydı, marka tescili gibi işlemler için yapılması gereken ödemeler de daha düşüktür. Kuruluş kolaylığı açısından limited şirketler son derece avantajlıdır. Bu tip bir şirket kurmak için tek kişi dahi yeterlidir.
Limited şirketlerin en büyük dezavantajı ise kapanış işlemlerin genellikle uzun sürmesidir.. Tasfiye ilanının ardından kapanış için 6 aydan fazla beklemek gerekebilir. Şirket yükümlülüklerinin bu süreçte devam etmesi de bir diğer dezavantajdır.