İnsan Kaynakları Planlaması

İnsan kaynakları planlaması, çok yönlü bir kavramdır. Kurumsal kaynakların iş gücü boyutunu, eğitim planlamasını, işe alma planlamasını, personel hareketinin planlamasını, yükseltim planlamasını ve daha birçok alanı etkileyen, ve inceleyen oldukça kapsamlı bir kavram haline gelmiştir. Teknolojik gelişmelerden dolayı, işletmeler, ağırlaşan rekabetten oldukça olumsuz etkilenmektedir. İşletmelerin ayakta durabilmesi için yoğun bir çaba harcamak zorunda kalınır.

İşletmelerin stratejik hedeflerine ulaşabilmeleri için insan kaynaklarını doğru yönlendirmeleri gerekir. Doğru adımları takip ederek istenilen noktaya varmak, her zaman daha kolaydır. Bu nedenle organizasyonların olmazsa olmazı, etkili bir insan kaynakları planıdır. Bu planlama organizasyonun temelini oluşturur. Geleceğe yönelik karşınıza çıkacak sorunları önceden belirleyerek gerekli önlemleri almanıza yardımcı olur.

Etkili bir insan kaynakları planlaması için dikkat edilmesi gereken en önemli husus, yaptığımız planlamanın, organizasyonun ve hedef kitlenin isteklerine uygun bir şekilde düzenlenmiş olmasıdır. Aksi takdirde yapılan planlama yeteri kadar etkili olmayacağından, beklentileri karşılayamaz. Böyle bir durumda işgücü ve zaman kaybına uğramış olunur. Bu sebeple, organizasyonun gereksinimlerini iyi bir şekilde analiz ederek planlama yapılmalıdır.

Başarılı bir organizasyon inşa etmek, planlamanın etkili olabilmesine bağlıdır, etkili bir planlamada da ancak ve ancak stratejik planlamadan yararlanarak olumlu sonuçlar verir.  Stratejik bir planlama, işletmenin rekabet üstünlüğü kazanmasına yardımcı olur. Tüm bunların yanında, yapılan stratejik planlamanın, başarılı sonuçlar vermesi, planlamanın işletme içindeki diğer departmanlar ile uyum içerisinde yapılmış olmasına bağlıdır. 

İnsan Kaynakları Planlaması Nedir?

Planlama, yapılacak işin nereye nasıl gideceğinin belirlenmesidir. Bu nedenle son derece önemlidir. İnsan kaynakları planlaması ise, bir işletmenin bel kemiğidir. Uygulama aşamasında olan ve planlanan hedeflerin, kusursuz bir biçimde hayata geçirilmesinin temelini atar. Aynı zamanda işletme içerisindeki çalışanlar arasında adaleti sağlamayı amaçlar. İnsan kaynakları planlaması bu sebeple tercih olmaktan çıkarak zorunluluk haline gelmiştir.

İnsan kaynakları planlaması bir işletmede çalışacak kişi sayısını ve bu personelin hangi nitelikte olması gerektiğini belirlerken, işletmenin bu personel ihtiyacının ne kadarını karşılayabileceğini de analiz eder. Bu doğrultuda işletmenin yararlarını göz önünde bulundurarak, doğru kişinin, doğru yerde bulunmasını sağlar. Böylelikle organizasyonun en önemli amaçlarından biri gerçekleştirilmiş olur. Etkili ve verimli planlama, bilinenin aksine oldukça zorlu bir süreçtir, emek ister. 

İnsan Kaynakları Planlama Süreci

İnsan kaynakları planlama süreci, talebin belirlenmesi, arzın belirlenmesi ve planın yapılması olarak üç aşamadan oluşur. Bu aşamaları amaçların belirlenmesi, çevre analizi, iş analizi ve performans değerlendirmesi gibi unsurlar tamamlar. Bu aşamaların hepsini sırasıyla ve doğru bir şekilde uygulayarak etkili bir insan kaynakları planlaması gerçekleştirmiş oluruz.

Talebin Belirlenmesi: Bir işletmenin ilerlemesine bağlı olarak gelecekte ihtiyaç duyacağı insan gücü ile doğru orantılı olarak ilerleyen bir süreçtir. Bu sürecin işleyişinde, işletmenin iş analiz bilgilerinden ve kullanılan insan kaynağı oranından yararlanılır. İş analizi bir işin çalışma koşullarını, niteliklerini ve niceliklerini araştırarak ortaya konan bir çalışmadır. İş analizleri sonucunda işin görevlerini yerine getirebilecek personelde bulunması gereken nitelikler saptanır. Bu çalışmadan elde edilen verilere göre işletmenin ihtiyacı olan insan kaynakları belirlenir ve ikinci aşamaya geçilir.

Arzın Belirlenmesi: İlk aşamada belirlenen insan kaynağı eksiğinin işletme içinden ya da dışından mı tamamlanması gerektiğine karar verilir, eğer işletme içinden yapılacak ise ilgili birimlere uygun nitelik taşıyan çalışanlar değerlendirmeye alınır. Yapılan değerlendirmede işe en uygun personel gerekli konuma getirilir. İşletme dışından bir alım söz konusu olacak ise alım yapılacak birimin ihtiyaç duyduğu insan kaynağının hangi nitelikleri taşıyacağı saptanır, bu niteliklere sahip kişiler yapılan mülakatlar sonucunda belirlenir ve işe alım süreci böylelikle başlamış olur.

Planın Yapılması: İnsan kaynağı planlamasının son aşaması olan planın yapılması aşaması arz ve talebin karşılaştırılması ile başlar. Eğer yapılan karşılaştırmada arzın talepten az olduğu sonucuna varılırsa, ikinci aşamada belirlenen niteliklere uygun insan kaynağının işe alınmasıyla birlikte bu süreç devam eder. Daha sonra, işe yerleştirme, işi tanıtma ve gerekli olan eğitimleri insan kaynağına sağlama vb. aşamalar devreye girer. Son olarak eğitimi tamamlanan bireyler performans değerlendirmesine tabi tutulur ve iyi derece alan bireyler teşvik için terfi veya ödül alırlar.