Aile Şirketlerini Yıkan 7 Ölümcül Günah

Aile şirketlerini yok eden 7 ölümcül günah var. Bunları önceden görüp, çözüm üreten aileler başarıya ulaşıyor, diğerleri kalıcı ve yıkıcı sorunlarla uğraşıyor.

İşte o 7 günah..

Dünyanın her tarafında aile şirketlerinin devamlılığı, yeni kuşağa devri ve başarısızlığa uğramaları tartışılıyor. Japonya’dan ABD’ye, çok sayıda şirket bu konuyla uğraşırken, onlarca da kitap yazılıyor. Herkesin ortak amacı, işlerini geleceğe taşımak isteyen şirketlere yol göstermek, kalıcılık ve strateji için ışık tutmak.

İstatistikler, aile şirketlerinin sadece yüzde 30’unun 2. kuşağa geçebildiğini ortaya koyuyor. Beni böyle bir çalışma yapmaya iten gerçek şu oldu: 10 yıldan fazladır danışmanlık yapıyorum. Çok sayıda aile şirketiyle çalıştım. Bu dönemde batan aile şirketlerinde, neden, hiçbir zaman işle ilgili olmadı. Hep iş dışı, özellikle yönetim ve aile meselelerinden kaynaklandı.

Aile şirketlerini yok eden 7 ölümcül günah var. Bunları önceden görüp, çözüm üreten aileler başarıya ulaşıyor, diğerleri kalıcı ve yıkıcı sorunlarla didiş duruyor.

1. Çocukların büyüdüklerini fark etmezler

Aile büyükleri, genelde çocuklarının büyüdüklerini kabul etmezler. Bu konuda genelde üç sorun ortaya çıkar. Birinci davranış şekli, en çok rastlanandır. Bu aileler, çocuklarının düşüncelerini tamamen reddeder ve onlara yetki vermekte başarısız olurlar. Bazı aileler ise çocuklarının artık bir yetişkin haline geldiğini kabullenmezler. Böylece, kendilerinin de ölümcül olduğu düşüncesinden uzak durmak isterler. Sık olmasa da rastlanan bir başka davranış şekli de,

2. Ailelerin, çocuklarını kendilerine rakip olarak görmesidir.

Aynı aileye mensup kişilerin birbirlerini rakip olarak algılamaları, işletmedeki hisseleri ile ilgilenmeleri ve ailenin bütünlüğünden ziyade kendi çıkarlarını düşünmeleri aile içi çatışmaları körükler. Yaşanan sorunları çözmek ise yönetimin görevidir

3. Biz Mutlu ve Büyük Bir Aileyiz

Aile şirketlerinin bireyleri, iş sisteminin ve rekabet dünyasının farklı dinamiklerinin ve işleyişinin olduğu gerçeğini pek fark etmezler. Bu konuda da dört önemli sorun ortaya çıkar. En önemlisi, ailenin, şirketteki rol ve yönetim gücünü, doğum tarihi ve cinsiyete göre belirlemesinde yaşanır. Büyük erkek çocukları güçlü, kızları ise etkin olmayan görevlere atamak gibi.

 4. Ödüllendirmede Adaletsizlikler

Aile bireylerini, onların başarı ve hatalarını göz ardı ederek ödüllendirmektir. Ailenin uyumunu bozmamak adına, önemli ve zor konuları tartışmaktan kaçınmak da sık görülen hatalardandır. Son olarak ise aile sorunlarını çözmede '3. kişi' kullanmak, ciddi sorunlar yaratır.

5. Görmezden Gelirsek Belki Yürür

Bazı durumlarda aile, bir takım sorunları önemsemez, nereden kaynaklandığını ve nasıl çözülebileceğini göz ardı eder. Bu tutum, sorunun yoğunlaşması ve yıkıcı hale gelmesine neden olur. İlk olarak, yoğun çatışma içinde olan kardeşler, aile işinde çalıştığında ve farklı öncelikler nedeniyle kavga ettiğinde ortaya çıkan sorunlar. 2. kısımda, ebeveynin yetersizliği veya ölümüyle birlikte doruğa çıkan süreçte, halefliği ilk adım olarak algılama eğilimini tartışıyor.

6. Bana Çocukluğunu Anlat 

Bu, bir çocuğun, çocukluğundan itibaren kritik başlıkların çözümüne gerekli 'mesafe'yi koymayı öğrenmeden, aile işine girmesiyle yaşanan bir sendromu anlatıyor.

Bu sendromun en yaygın 3 belirtisi var. 1.'si, belli bir neden olmaksızın insanlar çatışma içine girebilir. 2'si, çocuklara gerçekçi olmayan beklentiler yükleyip onları işin içine sokma, olumsuz etkiler doğurabilir. Son olarak ebeveynler çatlaklara ilgisiz olduğunda ya da şirkette çalışan çocuklarıyla ilgili sorunlardan habersiz olduğunda, şirketin çeşitli tehlikelerle karşı karşıya kalabilir.

7. İktidar Hırsı Devrede

 Son aşama ise iktidar hırsı, yani her şeye hakim olma ve hükmetme, aşamasıdır. Ben patronlara Umberto Eco’nun, “Bütün büyük sistemler çıldırmaya çok yatkındırlar” sözünü mutlaka hatırlamalarını öneriyorum. Çünkü, büyümenin sınırları vardır. O sınıra ulaştığınızda patlama gerçekleşir ve büyük kütle parçalara ayrılır. 

İşletmelerdeki sistem sağlıklı hale getirilmesi ile şirket kurumsallaşarak geleceğin büyük firmaları arasında kendine yer bulabilecektir. Bu kapsamda aile şirketi yönetim hizmetleri ile firmalar uzun ömürlü olmaktadır.

Konuyla ilgili detaylı bilgi ve danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz. yilmaz@ortakakildanismanlik.com