Türkiye’de birçok aile şirketi, kuruluşlarının 30 ila 50’inci yıllarını kutluyor. Bu şirketlerin önemli bir kısmı, ikinci kuşağa geçme aşamasında. Kurumsallaşmaya yönelen aile şirketlerini incelediğimde, patron vasfının ikinci kuşakta, patron ve yönetici olarak iki ayrı kavrama yöneldiği görülüyor.
Türkiye’deki büyük şirketlere baktığımızda ise çoğu patronun 70’ine gelmeden koltuklarını kimseye devretmedikleri görülmektedir.
- Örnekler de bunu destekliyor. Türk iş dünyasının en köklü kuruluşlarından Koç holding’de artık 3’üncü jenerasyon işin başında. Koç Holding’in kurucusu Vehbi Koç, 1984 yılında Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı oğlu Rahmi Koç’a devrederek Şeref Başkanı olduğunda 83 yaşındaydı. Vehbi Bey aktif olarak yönetimden çekildiyse de çalışmayı bir an bile bırakamadı. Holding’in Şeref Başkanı olarak kararlarda yönlendirici etkisini hayatı boyunca sürdürdü. Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı 54 yaşında devralan Rahmi Koç ise 72 yaşında Şeref Başkanı olarak, koltuğunu 43 yaşındaki oğlu Mustafa Koç’a bırakmıştı.
- Türkiye’nin gıdadaki en büyük gruplarından Ülker’de bayrak devri 2000’de gerçekleşti. 1920 doğumlu olan Sabri Ülker, oğlu Murat Ülker’e 80 yaşında işleri devretti. Murat Ülker’in 45 yaşında yönetim kurulu başkanlığı görevi üstlenmesiyle Sabri Bey Onursal Başkan oldu.
- Sakıp Sabancı vefatına dek görevini devretmedi. Sakıp Bey’i kaybettikten sonra aile içinde yönetim kurulu başkanının seçimi, şirketin yeni organizasyonu gibi konularda farklı fikirler ortaya atıldı ve tartışmalar çıktı. Ali Sabancı ve Ömer Sabancı gibi genç neslin bazı temsilcileri gruptan ayrıldılar. Sakıp Bey’in vefatından sonra Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı’na 49 yaşındaki Güler Sabancı getirildi. Güler Hanım, 60 şirket, 30 bin çalışan 7.3 milyar dolar cirosu olan Sabancı Holding’in ilk kadın başkanı oldu
- Doğuş Holding’de de benzer bir durum söz konusu. Holding’in kurucusu Ayhan Şahenk’in 72 yaşında vefatından sonra Ferit Şahenk Yönetim Kurulu Başkanı oldu. Ferit Şahenk, Türkiye’nin en büyük gruplarından biri olan Doğuş’un başkanı olduğunda sadece 37 yaşındaydı.
- İzmir ve Türk iş dünyasının duayeni Selçuk Yaşar, kurup büyüttüğü Yaşar Holding’deki Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı, kızı Feyhan Kalpaklıoğlu’na 79 yaşında devretti. Feyhan Kalpaklıoğlu, başkan olmadan önce 6 yıl boyunca yönetim kurulu başkan yardımcılığı görevini üstlenmişti.
a) Tehlike Çanları Ne Zaman Çalar? Bir sonraki kuşağın yönetime olan ilgisini canlı tutmak gerekiyor. Eğer çocuklar babalarının yönetimi devam ettirmek istediğini ve devretse bile, gerçek otoriteyi asla bırakmayacağını düşündüklerinde işe karşı heyecanları azalıyor. Yeni nesil 40 yaşına geldiği halde aile şirketinin yönetiminde etkili değilse bu şirketin tehlike sinyalleri verdiğini gösterir.
İşletmelerdeki sistem sağlıklı hale getirilmesi ile şirket kurumsallaşarak geleceğin büyük firmaları arasında kendine yer bulabilecektir. Bu kapsamda aile şirketleri yönetim hizmetleri ile firmalar uzun ömürlü olmaktadır.
Konuyla ilgili detaylı bilgi ve danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz. yilmaz@ortakakildanismanlik.com
