Dünyada bilinen en eski Aile Anayasası, 250 milyar dolarlık Mitsui Şirketi'nin kurucusu Mitsue Haçirobei tarafından 1694 yılında Japonya'da hazırlanmıştır
- Aile şirketlerinde paydaşlar, aile üyeleri ve şirket yöneticileri arasındaki ilişkileri yönetmek için “aile anayasası” oluşturulması, kurumsallaşma bakımından önemli rol oynamaktadır. Anayasa yukarıda yaşanan ikilemleri ortadan kaldırmak için düzenlenmektedir. Aile şirketleri için kullanılabilecek Şirket Anayasası, içeriği itibariyle Türk Ticaret Hukuku, Şirketler Hukuku, Borçlar Hukuku, Miras Hukuku, Aile Hukuku ve Medeni Hukuk alanlarında hükümler içerecek yasalara uygun olarak düzenlemesi gereken teknik bir hukuki metindir.
- Aile anayasası, bir bakımdanda şirketin şimdisi ve gelecekteki yönetim biçimini belirlediğinden hukuki kurallara de uygun olmalı. Bu açıdan, hazırlanan anayasa, konuyla ilgili bir hukukçunun denetiminden geçmelidir. Her şirketin, açılışı sırasında şirketin yönetimine ve ortaklık yapısına ilişkin esasları belirleyen ana sözleşmesi vardır. Bu sözleşme, anayasa için önemli bir kaynaktır. Ancak yine de bu sözleşme, yönetimsel konularda ve iletişim noktasında yetersiz kalabilmektedir.
- Anayasanın değeri ailenin gelecekle ilgili planlama yapması, tartışması ve birden çok kişinin katılımı ile oluşmasından kaynaklanmaktadır. Diğer bir deyişle, anayasanın geliştirme süreci anayasanın en az kendisi kadar önemlidir. Anayasada yer alan maddeler şirket sözleşmesine, alım-satım sözleşmelerine ve hissedarlar sözleşmelerine eklenerek hukuki nitelik kazandırılması da mümkündür.
- Aile anayasası yaşayan bir belge olup içeriğinin esnek olması ve işin ve ailenin ihtiyaçlarını karşılamak üzere düzenli olarak gözden geçirilmesi gerekmektedir.
- Aile şirketlerinin işleyişini kurallı hale getirecek anayasa çalışması, kurumun ömrünü uzatacak, işleyişi rahatlatacak, kurumun yeni kuralların uyumunu kolaylaştıracak, değişim ve dinamizmi başlatacak, ortakların kavgalarını önleyecek nitelikte bir kurallar zincirini içerdiğinden profesyonel bir ekip tarafından yapılması gereklidir.
Aile üyesi ortaklar, bu konuda yeterli olsalar bile kurumun içinden olduklarından taraflı olma, objektif olamama tehlikeleri vardır. Dolayısıyla bu çalışma, konuyla ilgili uzman danışmanlarca yürütülmelidir.
Aile şirketleri, akrabalık ilişkilerinden kaynaklanan yönetim hatalarını önlemek için kendi anayasalarını hazırlıyor.
Milyarlarca dolarlık cirolara sahip olsalar bile aile şirketlerinin devamlılığını sürdürebilmesi için kurumsallaşması gerekiyor. “Hem aile firması olarak kalalım, hem de büyümemizi sürdürelim.” diyenler ise çareyi şirket anayasasında buluyor.
Amerika’da her 4 şirketten birinin anayasa çalışmasını tamamladığını biliyoruz. Türkiye’deki anayasa çalışmaları Meclis’teki anayasa çalışmalarından çok daha zorlu geçiyor. En erken 6 ayda sonlandırılan çalışmaların bir kısmı 3 yıl sürüp, iptal ediliyor.
İşletmelerdeki sistem sağlıklı hale getirilmesi ile şirket kurumsallaşarak geleceğin büyük firmaları arasında kendine yer bulabilecektir. Bu kapsamda aile şirketi yönetim hizmetleri ile firmalar uzun ömürlü olmaktadır.
Konuyla ilgili detaylı bilgi ve danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz. yilmaz@ortakakildanismanlik.com
