Aile anayasası şirket büyürken hazırlanmalıdır. Aile Şirketinin özellikle düşüş dönemlerinde aile anayasasını oluşturmak daha güç olur. Hatta anayasa düzenleme girişimleri başarısızlıkla sonuçlanabilir.
Aile üyeleri arasında bir çatışma varsa veya aralarındaki güven zedelenmişse, anayasa yazmak için en uygun ortam beklenilmeli ve psikoloji alanında faaliyet gösteren bir danışmandan yararlanılmalıdır. Diğer bir deyişle, güven zedelenmesi söz konusu ise aile anayasası yazmaya başlamadan önce aile birliğine yatırım şarttır.
Öncelikle aile birliğini pekiştirecek aile üyelerinin bilgilendirilmesi, eğitilmesi, muhtemel çatışmaların azaltılması, problemlerin çözümü ve aile-iş etkileşimini geliştirecek politikaların ele alınması için ortam hazırlanmalı. Aile toplantıları ve konseyleri bu amaçlara hizmet edecek organlardır. Aile birliği olmadan anayasa yazılması son derece zordur. Yazılsa bile uygulamaya geçmesi mümkün olmaz.
Sorun yokken yani her şey yolundayken aile anayasası düzenlenmek hem kolay olur hem de uygulaması başarılı olur.
Aile anayasaları ikinci nesille başlayarak aile birliği ve sabırlı sermaye kültürünü benimsemede önemli bir rol oynarlar.Başarı oranı düşük sonraki nesil kardeş ve kuzen ortaklıkları öncesi muhakkak aile anayasası hazırlanmalıdır. Aksi takdirde aile şirketlerinin güçlü yönü olan sabırlı sermaye parçalanmaya başlar. Çünkü onların(kardeş ve kuzenlerin) kendi ortaklarını seçme hakları olmamıştır. Miras yoluyla mecburen ortak olmak zorunda kalmışlardır.
Aile Anayasası Nasıl Düzenlenmeli?
Anayasa’da yer alacak politikaları ve prensipleri oluştururken ilgili tüm tarafları işin içine katmak gerekir. Mülkiyet, aile ve yönetim hedefleri arasında bir farklılık olduğunda, aktif olsun olmasın aile üyelerinin iyi niyeti ve kişisel sorumluluk hissetmeleri en iyi hazırlanmış hukuki belgeden daha etkindir. Ailenin beraber çalışarak anayasanın hazırlanması süreci, sonucu kadar değerlidir. En uygun ortam aile meclisi veya aile konseyleridir. Anayasayı kaleme almadan önce aile konseyi vb. organlar oluşturulmalıdır.
